Η έκθεση παρουσιάζει ζωγραφικά έργα της ζωγράφου που προέκυψαν από τις αστικές πορείες της στην Αθήνα και τη Κωνσταντινούπολη επί σειρά ετών, δημιουργώντας μια άυλη εννοιολογική πόλη, ενοποιητική δύο κόσμων.

Η Αμαλία Κορωνάκη είναι δεξιοτέχνης στην αποτύπωση της ουσίας των καθημερινών ανθρώπων και καταστάσεων, ενώ το έργο της είναι βαθιά ριζωμένο στην παράδοση του αστικού σκίτσου, ένα κίνημα που κερδίζει δυναμική τα τελευταία χρόνια και που επιδιώκει να καταγράψει τη ζωή και τον πολιτισμό των πόλεων μέσα από τα μάτια των καλλιτεχνών. Τα “συνομιλούντα δίδυμα” της, ζωγραφικά έργα που απεικονίζουν τη ζωή της πόλης σε Αθήνα και Κωνσταντινούπολη, αλλά και τις περιπλανήσεις της ιδίας της ζωγράφου στις δύο πόλεις, δημιουργούν μια παράλληλη διάσταση που τη χωρίζουν μόνο οι χιλιομετρικές αποστάσεις, αφού η ζωή, οι διαπροσωπικές σχέσεις, η ίδια η πόλη ως βιωμένη εμπειρία, ατομική ή συλλογική, τα μικρά συμβάντα της καθημερινότητας στο δημόσιο χώρο, το πλήθος και λιγότερο η τοπιογραφική της διάσταση βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος.

Παραδοσιακά, αυτό το είδος της αστικής τοπιογραφίας αποτελεί πολύτιμο ντοκουμέντο για την καταγραφή των κοινωνικοπολιτικών, οικονομικών και πολιτισμικών συνθηκών μιας συγκεκριμένης εποχής, και η διαχείριση της ανθρώπινης μορφής μέσα της,προσφέρει εξίσου σημαντικές πληροφορίες για την ανθρωπογεωγραφία του τόπου. Στη σύγχρονη εποχή όμως, στο επίκεντρο του αστικού σκίτσου βρίσκεται η ιδέα ότι οι καλλιτέχνες έχουν έναν μοναδικό ρόλο να διαδραματίσουν στην αποτύπωση της ουσίας της αστικής ζωής. Εστιάζοντας στους ανθρώπους και τα μέρη που συνθέτουν τον ιστό μιας πόλης, οι αστικοί ζωγράφοι δημιουργούν έργα βαθιά προσωπικά και προσφέρουν μια μοναδική οπτική στον κόσμο γύρω μας, ενώ παράλληλα, πραγματεύονται την επιρροή της μνήμης στο σήμερα και το χθες. Η επιλογή της καλλιτέχνιδας να αποτυπώνει τα θέματα της συχνά σε παλιές εφημερίδες προσθέτει ένα επιπλέον επίπεδο νόημα στο έργο της. Χρησιμοποιώντας ανακυκλωμένα υλικά, δίνει έμφαση στην παροδικότητα των στιγμών και των ανθρώπων που απαθανατίζει και τονίζει το γεγονός ότι αυτές οι φαινομενικά ασήμαντες στιγμές είναι στην πραγματικότητα μέρος μιας ευρύτερης αφήγησης που εκτείνεται πολύ πέρα από τα όρια των έργων της.

Στη γενεαλογία της τέχνης, το έργο της Κορωνάκη μπορεί να θεωρηθεί ως συνέχεια μιας μακράς παράδοσης καλλιτεχνών. Από τους ιμπρεσιονιστές έως τους σοσιαλρεαλιστές, οι καλλιτέχνες γοητεύονται από τους ανθρώπους και τα μέρη της πόλης και προσπαθούν να αποτυπώσουν την ουσία τους στη δουλειά τους. Αυτή καθιστά ορατές πτυχές της αστικής ζωής που συχνά παραβλέπονται ή περιθωριοποιούνται. Φέρνοντας αυτά τα στοιχεία στο προσκήνιο της προσοχής μας, η ζωγράφος μας προκαλεί να σκεφτούμε βαθύτερα τις κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές δυνάμεις που διαμορφώνουν το αστικό τοπίο, και να εξετάσουμε τους τρόπους με τους οποίους εμπλεκόμαστε εμείς οι ίδιοι σε αυτές τις διαδικασίες. Η ανάδειξη αυτών των ζητημάτων συμβάλλει στην ευαισθητοποίηση της περίπλοκης και συχνά αόρατης κοινωνικής δυναμικής και στην προώθηση μιας πιο κριτικής και στοχαστικής προσέγγισης στο δομημένο περιβάλλον των πόλεων μας. Αν και η επιλογή της Αμαλίας Κορωνάκη να απεικονίσει τη ζωή στους δρόμους σε αστικά περιβάλλοντα σε δυό παράλληλες πόλεις δεν είναι πρωτάκουστη για τα διεθνή πράγματα, αφού και άλλοι καλλιτέχνες έχουν κάνει το ίδιο, και έχουν δημιουργήσει έργα τέχνης που απεικονίζουν σκηνές σε δύο διαφορετικές πόλεις εμμονικά, η διερεύνηση της παρουσιάζει την ιδιαιτερότητα του μεταβατικού στοιχείου, με την έννοια ότι η καλλιτέχνης εξετάζει δύο πόλεις με μακραίωνους δεσμούς των λαών της, που ασκούν διαρκή επιρροή ο ένας στον άλλον. Έτσι μια αόρατη πόλη δημιουργείται στο συλλογικό ασυνείδητο, ενοποιητική δύο κοινωνιών.

Η ίδια η καλλιτέχνης είναι μια σύγχρονη flâneur κατά τη Μπωντλερική οπτική, μοιάζει κατά βάθος να αναρωτιέται για την επιρροή και το ρόλο του ίδιου του ζωγράφου – πλάνητος των πόλεων, του Πολιτισμού, του χώρου και του τόπου. Ο Baudelaire μας παρακινεί να δούμε την ομορφιά της μοντέρνας αστικής ζωής, ενώ στο “Le peintre de la vie moderne” (“Ο ζωγράφος της σύγχρονης ζωής”, 1863) εισάγει την έννοια του flâneur, του εικαστικού καλλιτέχνη-παρατηρητή της. Η αστική φιγούρα του πλάνητα που είναι αυτοστιγμή μέρος του πλήθους, αλλά και αποκομμένη από αυτό, σκιαγραφηθηκε προγενέστερα στο δοκίμιο του Edgar Allan Poe «Ο άνθρωπος του πλήθους» (“L’ Homme des foules”, 1840). Στη μπωντλερική έννοια του πλάνητος βασίστηκαν μεταπολεμικά και οι σημαντικές θεωρίες της περιπλάνησης (dérive) και της ψυχογεωγραφίας, η οποία προέκυψε σαν μεθοδολογικό εργαλείο ανάγνωσης και εξερεύνησης του αστικού τοπίου και ως όρος θεμελιώνεται το 1955 από τον Guy Debord αρχικά στην στο έργο του “Η Θεωρία της Περιπλάνησης (1958) ο Debord επικαλείται την ψυχογεωγραφία ως μέσο απεξάρτησης από την εμπορευματοποίηση. Για την πραγμάτωση της, προτείνει την τεχνική της περιπλάνησης, κατά την οποία ο άνθρωπος δύναται να καλύψει πρωταρχικές ανάγκες και επιθυμίες του και να αφεθεί ελεύθερος να βιώσει τις ποιότητες του χώρου και τις τυχαίες συναντήσεις που θα προκύψουν. Η σημασία των αυτών δράσεων έγκειται στην ανάδειξη της αλληλεπίδρασης του αστικού χώρου και του ψυχολογικού παράγοντα του περιπλανώμενου, μέσα από την ενεργή συμμετοχή του τελευταίου στην αστική πραγματικότητα, που οδηγεί το στον επανακαθορισμό και τη μετάλλαξη του χώρου. Με αυτή τη λογική, ο καλλιτέχνης -χρήστης του δημοσίου χώρου, μέσα από τη συνηθισμένη πρακτική του περπατήματος, γίνεται ένας από τους ήρωες της καθημερινότητας που συνιστούν και ανανεώνουν την αστική εμπειρία, συμβάλλοντας με τις διαδρομές και προσωπικές τους ιστορίες στην πολλαπλοτητα της.

– Πάρης Καπράλος
Εικαστικός Επιμελητής