Ηλίας Κασσελάς

Ζωγράφος | Ελλάδα

Ο Ηλίας Κασσελάς είναι ζωγράφος που γεννήθηκε το 1988. Ζει και εργάζεται στη Κόρινθο και την Αθήνα. Είναι απόφοιτος του Σχολής Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, με έδρα τη Φλώρινα. Στην διάρκεια της φοίτησης του παρακολούθησε το Εργαστήριο Πολυμέσων για ένα χρόνο, με δάσκαλο το Βασίλη Μπούζα, και στη συνέχεια το Δεύτερο Εργαστήριο Ζωγραφικής με δάσκαλο τον Γιάννη Καστρίτση, από το οποίο και αποφοίτησε το 2011. Έκτοτε έχει συμμετάσχει σε αρκετές εκθέσεις, ενώ για μικρό χρονικό διάστημα ασχολήθηκε με το animation, παίρνοντας μέρος στο φεστιβάλ-διαγωνισμό της Σύρου, AnimaSyros, το 2012. Έργα του βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα. Ο Ηλίας Κασσελάς συμπράττει με την συλλογικότητα εικαστικών καλλιτεχνών ARC – Art Revisited Collective από τον Ιανουάριο του 2019.

ΔΗΛΩΣΗ

Αποκαλώ το τρόπο που δουλεύω “ημι-αυτοματισμό”. Είναι ο τρόπος μου να περιγράψω με ειλικρίνεια τη δημιουργική διαδικασία όπως τη χρησιμοποιώ και όπως αντιλαμβάνομαι ότι λειτουργεί. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως κάθε έργο που παράγεται αποτελεί προϊόν εκεχειρίας μεταξύ των συνειδητών ζωγραφικών αποφάσεων (χρήση μολυβιού για κάποια αρχικά στησίματα, πρώιμους άξονες και όγκους, ενδεχομένως και μέτρημα και σχεδιασμό) και της αυτονομίας του μυαλού και κατ’ επέκταση του χεριού. Μέσω της επαναληπτικότητας των γραφών, συγκεκριμένες φόρμες επιμένουν να εμφανίζονται ξανά και ξανά, ενίοτε και να μεταλλάσσονται, μέχρι να φτάσουν στο σημείο εκείνο που μπορώ να τις αναγνωρίσω τόσο εξωτερικά (το σχήμα τους), όσο και εσωτερικά (το νόημα τους ή αλλιώς, η δυναμική που αναπτύσσουν μέσω της συμβίωσης με άλλες φόρμες ή παραστάσεις), συνεπώς αποκτούν το χαρακτήρα του συμβόλου. Τέτοια σύμβολα χρησιμοποιώ σαν εργαλεία προσπαθώντας να χαρτογραφήσω και να καταγράψω τα ήθη και τα έθιμα εσωτερικών βιότοπων τους οποίους με το καιρό διασκεδάζω να θεωρώ κτήμα όλων μας.

ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ

Είδος: Ζωγραφική

Μέσο: Μελάνι σε χαρτί

Ύφος: Μαγικός ρεαλισμός, Υπερρεαλισμός, Συμβολισμός

Θέματα: Χαοτικά πλέγματα συμβολικών κόσμων, αυτόματες γραφές

Εργαστήριο: Κόρινθος & Αθήνα, Ελλάδα

Ενώσεις: –

Φάσμα Τιμών: €300-1500

Διεθνής Κλίμακα
:
EMERGING | HIGH-POTENTIAL | MID-CAREER | ESTABLISHED

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΕΡΓΑ

ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ

ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ

Ομόφωνη Στιγμή, επιμέλεια: Πάρης Καπράλος, αίθουσα τέχνης Τεχνοχώρος, Αθήνα, 2022.

Στη δυναμική των μεταλλάξεων, γκαλερί Καπλανών 5, Αθήνα, 2013.

ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ
(επιλογή)

Μεταβάσεις & Περάσματα, ετήσια έκθεση μελών & φίλων της ARC – Art Revisited Collective, Luminous Eye Gallery, Αθήνα 2024

Μελάνι σε Χαρτί 8: Οι γραφές της τέχνης, σύλληψη & επιμέλεια Πάρης Καπράλος, Luminοus Eye Gallery, Αθήνα 2023

Βήματα & Πορείες, ετήσια έκθεση της συλλογικότητας εικαστικών καλλιτεχνών ARC -Art Revisited Collective, Chili Art Gallery, Αθήνα 2023

Άι Γιώργης ο Μεθυστής, επιμέλεια Ηλέκτρα Δουμά – Χαλκούση, κείμενο τεκμηρίωσης Λουίζα Καραπιδάκη, Τεχνοχώρος, Αθήνα 2022

Μελάνι σε χαρτί 3, Σύλληψη και επιμέλεια Πάρης Καπράλος, Chili Art Gallery, Αθήνα 2021

Εντός εαυτού, ARC -Art Revisited Collective website / Τμήμα ψηφιακών εκθέσεων, Σύλληψη & επιμέλεια: Πάρης Καπράλος, Ψηφιακή έκθεση 2021

Η Τέχνη στην Βαβέλ, επιμέλεια: Καληάνθη Βογδοπούλου, διοργανωτής ARC, Chalkos Gallery, Θεσσαλονίκη, 2019.

Θέα εντός, έκθεση της καλλιτεχνικής ομάδας 13ο Φ, στο Τρένο στο Ρουφ, Αθήνα, 2018.

.
Το πρώτο σκαλί, έκθεση αποφοίτων του Β’ Εργαστηρίου του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, Πινακοθήκη Γιώργου Βογιατζόγλου, Αθήνα, 2016.

12 νέοι εικαστικοί καλλιτέχνες στο Μελίνα, επιμέλεια: Λήδα Καζαντζάκη, Πολιτιστικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων Μελίνα, Αθήνα, 2015.

Στην αύρα των μορφών και των χρωμάτων’’, Δημοτικός Χώρος Τεχνών (Δημοτική Πινακοθήκη) Πάρου, 2013.

Μελάνι σε χαρτί, επιμέλεια: Πάρης Καπράλος, Myro Gallery, Θεσσαλονίκη, 2013.

Ζωγραφική έκθεση για την Πολιτιστική Εβδομάδα 2011, Πανεπιστήμιο Πατρών, εικαστικό τμήμα των Πολιτιστικών Ομάδων Φοιτητών Πανεπιστημίου Πατρών (ΠΟΦΠΠ), Πάτρα, 2011.

PROJECTS

Ο Εσώτερος Εαυτός, ψυχαναλυτικό project της ARC -Art Revisited Collective, σε σύλληψη Πάρη Καπράλου, επεξεργασία των μελών της συλλογικότητας και συνεπιμέλεια / συνδιοργάνωση με την Art Therapist και Εικαστικό Έλενα Τονικίδη, ps[υ]art-therapy gallery, Αθήνα, 2019.

Συν+Πράξεις,1ο και 2ο Εργαστηρίου Ζωγραφικής της Σχολής Καλών Τεχνών Φλώρινας, The Loft, Μοναστηράκι, Αθήνα, 2014.

ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ ΒΙΒΛΙΩΝ

Παραμύθια μιλημένα κι ακουσμένα, συγγραφέας Μαρίας Παπανικολάου, εκδόσεις Ηδύφωνο, 2022

Καρδιοθραύστες, ποιητική συλλογή της Κάλλιας Βαβουλιώτη, εκδόσεις ΑΩ, 2022

Λουκιανού Αληθινή Ιστορία, σε απόδοση Μαρίας Παπανικολάου, Εκδ. Polaris, Αθήνα 2021

Bat Dreams: Adventures of another gringo who wanted to be a shaman, του Nathan D. Horowitz, ανεξάρτητη έκδοση, 2019

ΕΡΓΑ

ΚΡΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Το ιδιωματικό σύμπαν των έργων του Ηλία Κασσελά συγκροτείται από μορφές και σύμβολα που εγγράφονται στις χώρες του φανταστικού, του υπερβατικού, και εφιαλτικού αδιαχώριστα. Μαγικά στοιχεία, θεουργία, αλχημεία, αρχέγονοι συμβολισμοί με διατύπωση συναφή με τον τρόπο που συναντώνται σε αρχαίες θρησκείες, δηλώνουν την ύπαρξή τους μέσα από σύγχρονη σύνθεση και χρησιμεύουν στα χέρια του εικαστικού δημιουργού ως γλώσσα επαναδιατύπωσης των βαθύτερων υπαρξιακών ζητημάτων. Τα γνωστά σύμβολα που χρησιμοποιούνται είναι αρχέγονα, ενόσω τα λιγότερο γνωστά είναι απότοκοι εφαρμογής μιας ημιαυτόματης γραφής, αποτέλεσμα μιας εκεχειρίας μεταξύ του ασυνείδητου και των συμβάσεων του σχεδίου και της σύνθεσης.

Αν και τα έργα μοιάζουν να αποτελούνται από επεισόδια στην πραγματικότητα δεν είναι αφηγηματικά. Κάθε έργο είναι ένα σύνολο που μπορεί να παρομοιαστεί με μία συμφωνία κλασικής μουσικής. Αυτή μπορεί μεν να αποτελείται από μουσικές φράσεις, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η ανάγνωσή τους στην παρτιτούρα είναι ισάξια εμπειρία της ακρόασης του συμφωνικού έργου εκτελεσμένου από μία ορχήστρα! Κάθε έργο είναι μία ενότητα που περιέχει τον εαυτό της. Ένας ανέκφραστος ωκεανός από εικόνες ξεχειλίζει κάθε φορά που ο εικαστικός πιάνει να αποτυπώσει ένα έργο του. Τόσο τα θέματα όσο και τα σύμβολα, οι επιμέρους συνθέσεις και οι εικόνες που συναποτελούν αυτά τα πολύπλοκα ευφάνταστα και εξαιρετικά πυκνά στις έννοιες τους έργα ξεπηδούν από μία χαοτική φαντασιακή δεξαμενή η οποία ισορροπεί μεταξύ του συλλογικού ασυνείδητου και αρχέγονων ενστίκτων φόβων και διαλόγων μεταξύ του ανθρώπου, της γενεσιουργού αιτίας και του σύμπαντος.

Τα έργα βρίσκονται σε μία σχέση συναλληλίας με τους τίτλους τους. Αυτοί δίνουν τη διάθεση του έργου μέσα από μία γλώσσα που αγγίζει την αυτόματη γραφή. Οι τίτλοι δεν είναι απαραίτητα περιγραφικοί, ούτε απολογούνται για τα νοήματα του έργου. Δίνουν απλά ένα στίγμα του πλαισίου μέσα στο οποίο εντάσσονται τα σύμβολα, η δράση, τα επεισόδια, οι μορφές συνολικά, και, κατά μία καταστασιακή διάθεση, όλο το γίγνεσθαι του έργου. Κατά μία έννοια που ξεφεύγει πολύ από τον συνήθη ρόλο των τίτλων σε μεμονωμένα έργα τέχνης οι τίτλοι είναι μέρος τους.

Η εικαστική παραγωγή του Ηλία Κασσελά δύσκολα κατατάσσεται σε ένα συγκεκριμένο είδος, ύφος, ή τύπο τέχνης. Με χαρακτηριστικά που ομοιάζουν στον μαγικό ρεαλισμό, αλλά με μορφολογία διόλου ρεαλιστική, με υπερρεαλιστική διάθεση και ενίοτε αποτύπωση αλλά με μέσα που συνήθως ο υπερρεαλισμός δεν αγαπά, με στοιχεία γραμμικά και παράλληλα Pop Art, νοήματα βαριά και παράλληλα πανανθρώπινα, και με ένα σαφές φλερτ προς το κίνημα της επανάχρησης στην εικαστική δημιουργία, παρότι τα έργα είναι ζωγραφικά και όχι κατασκευαστικά κατά τα κελεύσματα του συγκεκριμένου κινήματος, τα δημιουργήματα του συναρπάζουν, προβληματίζουν και διακρίνονται για την πρωτοτυπία και τη συνέπεια του ύφους τους.

Ο ίδιος ομολογεί επιρροές από τον Austin Osman Spare, τον Hieronymus Bosch και τον Vincent van Gogh. Όσοι έχουν μελετήσει τα έργα των δύο πρώτων μπορούν με ευκολία να διακρίνουν την επιρροή από τις θεματικές και την εικαστική επεξεργασία των προβληματικών του πρώτου, και τη λειτουργία των μορφών και των συμβόλων στον δεύτερο. Αν η αναφορά στον Van Gogh ξενίζει, ο εικαστικός καλλιτέχνης απαντά, ότι, σε αυτόν τον συναρπάζει η έννοια της παγωμένης κίνησης που αναφέρεται Μάλλον στη θρησκευτικότητα του χαρακτήρα του, «διότι τα χρώματα και τα σχήματα θυμίζουν περισσότερο ύλη που αναζητά έναν μεγαλύτερο σκοπό έναν άλλο παρονομαστή προς κάτι ανώτερο».

Ορισμένοι πίνακες του Ηλία Κασσελά συνδιαλέγονται με φιλοσοφικά ρεύματα ή καθοριστικές φάσεις για την εξέλιξη του αφηγήματος του Δυτικού Εσωτερισμού και των Αρχαίων Θρησκειών. Παρόλα αυτά δεν εγγράφεται σε αυτά τα πλαίσια: συνομιλεί μαζί τους. Για παράδειγμα, η «δεύτερη σφαγή του Θεού-ήλιου» παίζει με τη μιθραϊκή θυσία του ταύρου στο επίπεδο της εντύπωσης, πριν ή μετά δηλαδή το μαχαίρι στο επίπεδο της ύλης. Η «δεύτερη γέννηση της Σοφίας» συνομιλεί με τη γνωστική κοσμογονία και συγκεκριμένα τη Σοφία, που θεωρείται η θηλυκή πλευρά του Θεού και Αγία Νύφη του Ιησού, η μητέρα της ύλης άρα και του ανθρώπου, η οποία λαχταρά την ισοπέδωση της ύλης για να ξαναβρεί τη θέση της, άρα η δεύτερη γέννησή της είναι ένα σχόλιο της επαναλαμβανόμενης σε κύκλους γέννησης, θανάτου και ανάστασης στη Φύση, συνώνυμο του IAO. «Η Ομόφωνη Στιγμή» περιγράφει -κατά τον καλλιτέχνη- το συναίσθημα της ζωγραφικής ολοκλήρωσης, η οποία ταυτίζεται με τη μυστηριακή ολοκλήρωση, με τον ίδιο τρόπο που ο William Blake ταύτιζε τη τέχνη με την οραματική φαντασία ως γενεσιουργό διαδικασία της κοσμογονίας. «Η ομόφωνη στιγμή», σύμφωνα με τον καλλιτέχνη «…αποτελεί επίσης μια όμορφη περιγραφή ενός μαγικού τελετουργικού το οποίο, μετά κόπων και βασάνων επιτέλους λειτουργεί όπως πρέπει. Τεχνικά το έργο αντανακλά το γενικό modus operandi της μοντέρνας τέχνης του τέλους του 1800-αρχές 1900, το κυβιστικό momentum όχι τόσο στυλιστικά όσο σα βάση στοχασμού πάνω στη σχέση χώρου-χρόνου και το πέραν αυτού: θέλω να βάλω τη 5η διάσταση στο παιχνίδι, και η 5η διάσταση ενδεχομένως να είναι η φαντασία».

Το δόγμα «δεν υπάρχει παρθενογένεση στη τέχνη» χλωμιάζει όταν κάποιος μελετήσει προσεκτικά τα έργα του Ηλία Κασσελά, διότι, δίχως να αναιρείται, χάνει την αξία του ως παρατήρηση. Δεν είναι η πρωτοτυπία Το ζητούμενο καθώς το σημαίνον έχει διατυπωθεί πολλές φορές: η υποψία ενός νέου σημαινόμενου είναι που συναρπάζει, αποδίδοντας μια πρωτογενή τροφή για σκέψη που δε μπορεί να αγνοηθεί.

Πάρης Καπράλος
Εικαστικός Επιμελητής

[κείμενο τεκμηρίωσης της ατομικής έκθεσης 
“Ομόφωνη Στιγμή”, “Τεχνοχώρος”, Αθήνα, 2022]